Ομιλια του Γκρεγκορη Ναζ
Εξοχ?τατε κ?ριε Πρ?εδρε,
Μ?λη του Διοικητικο? Συμβουλ?ου του Ιδρ?ματος “Αλ?ξανδρος Σ. Ων?σης”
Θεωρ? μεγ?λη τιμ? που μου απον?μεται το σημαντικ? αυτ? Βραβε?ο, τ?σο για μ?να προσωπικ? ?σο και για το?δρυμα που εκπροσωπ?, το Κ?ντρο Ελληνικ?ν Σπουδ?ν του Πανεπιστημ?ου Χ?ρβαρντ.
Το Κ?ντρο Ελληνικ?ν Σπουδ?ν βρ?σκεται στην Ου?σινγκτον, την πρωτε?ουσα των Ηνωμ?νων Πολιτει?ν της Αμερικ?ς, αλλ? τ?ρα ?χει επ?σης ?να καινο?ριο Παρ?ρτημα στο Να?πλιο, εδ? στην Ελλ?δα. Η συμβολικ? αξ?α της επιλογ?ς της συγκεκριμ?νης π?λης για το ν?ο αυτ? παρ?ρτημα ε?ναι εξαιρετικ? μεγ?λη, καθ?ς το Να?πλιο ?ταν ?χι μ?νο η πρ?τη πρωτε?ουσα του νεοελληνικο? κρ?τους, αλλ? και λιμ?νι της Μυκηνα?κ?ς αυτοκρατορ?ας κατ? την Εποχ? του Χαλκο?. Ο συγκεκριμ?νος αυτ?ς τ?πος συμβολ?ζει, επομ?νως, την συν?χεια του ελληνικο? πολιτισμο? σε ?λες τις διαφορετικ?ς, αλλ? π?ντα ιδια?τερες, εκφ?νσεις του καθ’ ?λην την περ?οδο των τεσσ?ρων αυτ?ν χιλι?δων χρ?νων.
Το ?δρυμ? μας, το Κ?ντρο Ελληνικ?ν Σπουδ?ν, ε?ναι αφιερωμ?νο στην μελ?τη των διαφορετικ?ν αυτ?ν εκφ?σεων του ελληνικο? πολιτισμο?. Εστι?ζει σε ?να μεγ?λο αριθμ? ερευνητικ?ν και διδακτικ?ν ενδιαφερ?ντων σχετικ?ν με τον ελληνικ? πολιτισμ?, με την ευρ?τερη σημασ?α του ?ρου “ελληνικ?ς” —ως περιεκτικο? των διαχρονικ?ν φ?σεων εξ?λιξης του ελληνικο? πολιτισμο? και της ελληνικ?ς γλ?σσας ως κεντρικο? σημε?ου επαφ?ς πολλ?ν διαφορετικ?ν πολιτισμ?ν του αρχα?ου μεσογειακο? κ?σμου. Προσ?κουσα μεταφορ? για την αποστολ? του Κ?ντρου ε?ναι ο φ?ρος της Αλεξ?νδρειας, ?πως τον ε?χε οραματιστε? στο γνωστ? ?νειρ? του ο Μ?γας Αλ?ξανδρος. Η ιστορ?α του ορ?ματος αυτο?, ?πως την αφηγε?ται ο Πλο?ταρχος στον Β?ον το? Αλεξ?νδρου, επ?πρωτο να αναχθε? σε κατευθυντ?ριο πολιτισμικ? μ?θο, ο οπο?ος περι?κλειε το ιδε?δες της εν ?γ?πτ? Αλεξ?νδρειας ως της κατεξοχ?ν ελληνικ?ς π?λης, αλλ?, κυρ?ως, του ελληνικο? πολιτισμο? ως παγκ?σμιας ?ννοιας ανθρωπισμο? που υπερβα?νει τις ?ποιες διακρ?σεις μεταξ? ευρωπα?κο? και μη ευρωπα?κο?.
Το ανθρωπιστικ? αυτ? ιδε?δες παραμ?νει η κ?ρια κινητ?ρια δ?ναμη του Κ?ντρου Ελληνικ?ν Σπουδ?ν. ?χω αφιερ?σει την ζω? μου στο ?ραμα αυτ? ?χι μ?νο υπ? την ιδι?τητ? μου ως Διευθυντ? του Κ?ντρου, αλλ? και ως Καθηγητ? της Κλασσικ?ς Ελληνικ?ς Λογοτεχν?ας στην ?δρα Francis Jones του Πανεπιστημ?ου Χ?ρβαρντ στο Κα?μπριτζ της Μασσαχουσ?ττης, ?που ταξιδε?ω απ? την Ου?σινγκτον κ?θε εβδομ?δα για να συνεχ?σω την ερευνητικ? και διδακτικ? δραστηρι?τητ? μου.
Ο συνδυασμ?ς αυτ?ς των ρ?λων μου ως Καθηγητ? και ταυτ?χρονα Διευθυντ? του Κ?ντρου ελπ?ζω ?τι με κ?νει πιο αποτελεσματικ? στην διατ?ρηση και προ?θηση του Κ?ντρου ως κεντρικ?ς εστ?ας για την δι?δοση του Ελληνισμο? ως παγκ?σμιου προτ?που για τις ανθρωπιστικ?ς σπουδ?ς εν γ?νει. Το ανθρωπιστικ? αυτ? ιδε?δες βρ?σκεται στην καρδι? των ερευνητικ?ν και διδακτικ?ν στ?χων του Κ?ντρου. Ως ?να απ? τα πιο εξ?χοντα ερευνητικ? ιδρ?ματα παγκοσμ?ως, το Κ?ντρο Ελληνικ?ν Σπουδ?ν με την δικ? του εξειδικευμ?νη βιβλιοθ?κη και τον δικ? του τεχνολογικ? εξοπλισμ? στον χ?ρο της πληροφορικ?ς ε?ναι αφιερωμ?νο στην “ανταπ?δοση” (“giving back,” ?πως θα ?λεγε κανε?ς στα αγγλικ?) ?λων ?σα χρωστ? στον Ελληνισμ? και σε ?λους τους ?λληνες που εκπροσωπο?ν τον Ελληνισμ? αν? τον κ?σμο.
Μολον?τι οι φιλ?λληνες, ?πως εγ?, δεν ε?ναι εκ γενετ?ς ?λληνες, θ?λουμε να ελπ?ζουμε ?τι ε?μαστε ?λληνες εν πνε?ματι, γιατ? εδ? νι?θουμε ?τι βρισκ?μαστε στην πατρ?δα μας. Κ?θε φορ? που ?ρχομαι στην Ελλ?δα βι?νω ?ναν επανερχ?μενο ν?στο. ?, για να εκφρ?σω την ιδ?α αυτ? με τα λ?για του Ν?τσε, “κανε?ς πουθεν? πια δεν βρ?σκεται στην πατρ?δα του—με αποτ?λεσμα να λαχταρ? να βρ?σκεται στον τ?πον εκε?νον ?που κατ? κ?ποιον τρ?πο νι?θει για πατρ?δα του, γιατ? εκε? ε?ναι ο μ?νος τ?πος ?που θα ευχ?ταν να ?ταν πρ?γματι η πατρ?δα του. Κι ο τ?πος αυτ?ς ε?ναι ο κ?σμος της Ελλ?δας.”