Use the following persistent identifier: http://nrs.harvard.edu/urn-3:hul.ebook:CHS_ParryM.Les_Formules_et_la_Metrique_d_Homere.1928.
IV. La structure des formules
1. ῾ϝως Β190, 764, 781 Γ2, 60 Γ230, Δ471, 482 Ε476 2. ὥς Γ196 Ε78 Ζ433 Ι155, 297, 302 Λ58, 72 Λ172, 237
Ζ295 Θ94 Κ33 Λ147 Μ176 Ν178 Ν292, 470, 531 Λ383 Μ156 M293 N137 N218 Ξ185 Ο196 Π156 Σ57, 438, Υ200, 244, 431 Π605, 756 Χ434 δ32 ε36 ζ309 η71 θ173 Ω41 α320 β47, 234 ε12 η11 λ413 ξ205 σ29, 234, 296, 323 τ280 ψ339 κ124 μ396 ο108 χ299
1. | Ι | 155 | ⎧ | ἑ | ⎫ | ⎫ | ⎧ | |||||||
⎧ κέ | ⎨ | } | δωτίνῃισι | ⎪ | ⎨ | τιμήσουσι | ||||||||
2. | Ι | 297 | οἵ | ⎬ | ⎩ | σε | ⎭ | ⎪ | ⎩ | |||||
⎩ κέν | ⎫ | ⎪ | ||||||||||||
3. | ε | 36 | ⎪ | ⎬ | θεὸν | ὥς | τιμήσουσι | |||||||
⎬ | μιν | περὶ | κῆρι | ⎪ | ||||||||||
4. | τ | 280 | ⎫ | ⎪ | ⎪ | ⎧ | ||||||||
⎬ | οἳ | δή | ⎪ | ⎪ | ⎨ | τιμήσαντο | ||||||||
5. | ψ | 339 | ⎭ | ⎭ | ⎭ | ⎩ | ||||||||
6. | Λ | 58 | Αἰνείαν | θ᾽, | ὃς Τρωσὶ | ⎫ | ||||||||
⎬ | θεὸς ὥς | τίετο | δήμωι | |||||||||||
7. | ξ | 205 | ὃς τότ᾽ | ἐνὶ | Κρήτεσσι | ⎭ |
θ 173 ἐρχόμενον δ᾽ ἀνὰ ἄστυ θεὸν ὣς εἰσορόωσιν
Cf. Μ 312 ἐν Λυκίῃι, πάντες δὲ θεοὺς ὣς εἰσορόωσι
Les formes duprésent de τιμάω et τίω (τιμῶσι, τιμῶντες, τίουσι, τίοντες) ne pourraient permettre à ce temps l’artifice qu’elles rendent possible au passé et au futur. {47|48}
XY ε 94 αὐτὰρ ὁ πῖνε καὶ ἦσθε διάκτορος Ἀργειφόντης
AY θ 338 τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα διάκτορος Ἀργεϊφόντης
ΧΒ ζ 249 ἦ τοι ὁ πῖνε καὶ ἦσθε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεὺς
AB Ε 426 = Ο 47 ὣς φάτο, μείδησεν δὲ πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε
XY Ε 420 τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη
AY ν 287 ὣς φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη
ΧΒ Χ 167 = α 28 τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε
Ω 61 Πηλέι, ὃς περὶ κῆρι φίλος γένετ᾽ ἀθανάτοισι
ζ 158 κεῖνος δ᾽ αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων
η 69 ὣς κείνη περὶ κῆρι τετίμηταί τε καὶ ἔστιν
τ 280 | = | ψ 339 | οἳ δή | ⎫ | ⎧ | τιμήσαντο | |
⎬ | μιν περὶ κῆρι θεὸν ὣς | ⎨ | |||||
ε 36 | οἵ κέν | ⎭ | ⎩ | τιμήσουσιν |
⎧ | τιμήσαντο | ||||||
⎧ | τότε | ⎫ | ⎪ | τιμήσουσιν | |||
και | ⎨ | ⎬ | δὴ περὶ κῆρι θεὸν ὣς | ⎨ | |||
⎩ | νῦν | ⎭ | ⎪ | εἰσορόωσιν | |||
⎩ | εἰσορόωντες | ||||||
⎧ | τιμήσαντο | ||||||
⎪ | τιμήσουσιν | ||||||
Πηλέι, | ὃν περὶ κῆρι θεὸν ὣς | ⎨ | |||||
⎪ | εἰσορόωσιν | ||||||
⎩ | εἰσορόωντες |
appartient à la série de formules contenue dans les vers suivants:
π 170 ἔρχησθον προτὶ ἄστυ περικλυτόν· οὐδ᾽ ἐγὼ αὐτὴ
etc., etc.
τειρομένους ἐλέαιρε κατὰ στρατόν, οἵ σε θεὸν ὣς
τείσουσ᾽· ἦ γάρ κέ σφι μάλα μέγα κῦδος ἄροιο
Hécube, des murs de Troie, s’adresse à son fils mort:
εὐχωλὴ κατὰ ἄστυ πελέσκεο, πᾶσί τ᾽ ὄνειαρ
Τρωσί τε καὶ Τρωιῇισι κατὰ πτόλιν, οἵ σε θεὸν ὣς
δειδέχατ᾽· ἦ γὰρ καί σφι μάλα μέγα κῦδος ἔησθα
ζωὸς ἐών·
Lorsqu’on a compris que δειδέχατ᾽ n’est au point de vue du sens que l’équivalent de τιμήσαντο, tout comme εἰσορόωσιν—car τιμήσαντο ne pourrait servir ici—on se rend compte que dans les deux cas le poète se sert d’un artifice identique: il a une manière fixe d’exprimer, entre la diérèse bucolique et la fin du vers suivant, l’idée qui t’honoreront (honorèrent) puisque tu leur donnerais (étais) une grande gloire.
en σ 296 d’un collier:
et en τ 234 d’un chiton:
L’aède, sachant qu’il pouvait exprimer l’idée tel le soleil entre la diérèse bucolique et la fin du vers, achève sa description au quatrième pied et complète le vers avec la formule en question. Dans les expressions λευκὸν δ᾽ ἦν, λαμπρὸς δ᾽ ἦν, du premier et du troisième des vers cités on trouve un autre artifice fixe: la technique de la diction formulaire que nous avons décrite comme étant la réunion de formules dont chacune a sa place ou ses places fixes dans le vers, peut être décrite sous un autre aspect comme une technique de la facture à la fois de la phrase et du vers. Il va sans dire que l’artifice que nous venons de signaler devait être aussi abandonné si l’on voulait remédier à la perte de la consonne initiale de ὥς.
Footnotes
Dém. | 53 | observances | contre | 29 | négligeances, | soit | 1.82:1 |
Ap. Dél. | 23 | – | – | 8 | – | – | 1.27:1 |
Ap. Pyth. | 59 | – | – | 14 | – | – | 4.2:1 |
Hermès | 42 | – | – | 33 | – | – | 1.27:1 |
Aph. | 57 | – | – | 12 | – | – | 4.75:1 |
Dion. | 10 | – | – | 3 | – | – | 3.3:1 |
Pan | 2 | – | – | 5 | – | – | .5:1 |